Ιστορικό αφιέρωμα στην Απελευθέρωση της πόλης των Σερρών κατά την 29η Ιουνίου 1913 από τον Αθανάσιο Τριανταφύλλου Εκπαιδευτή του ΣΔΕ Σερρών
Η 29η Ιουνίου 1913 αποτελεί ιστορικό ορόσημο στην μακραίωνη ιστορία της πόλης. Η πόλη των Σερρών από το 1383 και έπειτα ήταν υπό την κατοχή των Οθωμανών. Σε πλείστες περιπτώσεις οι Σερραίοι επιχείρησαν να αποτινάξουν τα δεσμά του Τουρκικού ζυγού χωρίς επιτυχία και οι επαναστάσεις καταπνίγηκαν στο αίμα. Οι Βαλκανικοί πόλεμοι και η εξασθενημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία έδιναν μια εξαιρετική προοπτική για τον ελληνισμό της βορείου Ελλάδος και φυσικά για τους κατοίκους της πόλης να αποτινάξουν τον κατακτητή. Μετά το πέρας του πρώτου Βαλκανικού πολέμου τα Σέρρας βρέθηκαν υπό Βουλγαρική κατοχή το 1912 με την υποδοχή του Βουλγαρικού στρατού να λαμβάνει χώρα έξωθεν της Εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου του Κρυονερίτου. Η οκτάμηνη κατοχή που ακολούθησε υπήρξε οδυνηρή για τους κατοίκους της πόλης καθότι διέπραξαν εγκλήματα και πολλά βασανιστήρια ενθυμούμενοι τον προ ολίγων ετών Μακεδονικό αγώνα και την γενναία στάση των κατοίκων της πόλης.
 |
| Ερείπια της πόλης των Σερρών |
Το πέρας του Α' Βαλκανικού πολέμου διαδέχθηκε ο Β' Βαλκανικός με την απληστία και την αδιαλλαξία του Βουλγαρικού επεκτατισμού να μην επιτρέπει προοπτικές συνεννόησης. Με την προέλαση του ελληνικού και τις αλλεπάλληλες επιτυχίες στις μάχες του Κιλκίς, του Λαχανά, της Δοϊράνης και του Δεμίρ-Ισάρ (Σιδηρόκαστρο) η απελευθέρωση της πόλης αποτελούσε μια βεβαιότητα. Οι Βούλγαροι, ωστόσο διαπιστώνοντας την ήττα τους επέδειξαν εκδικητική και μικρόψυχη στάση και στις 28 Ιουνίου 1913 μεικτή δύναμη τακτικού στρατού και κομιτατζήδων κατέκαψαν τα ¾ της πόλης πλην των συνοικισμών της Καμενίκιας όπου η περιοχή κατοικείτο από ένοπλους Μακεδονομάχους και δεν επέτρεψαν την πυρπόληση της περιοχής καθώς επίσης και ένα μέρος της Εβραϊκής συνοικίας Αραμπατζή μαχαλά. Ο συνοικισμός «Βαρόσι», το ιστορικό κέντρο της πόλης με τις πολλές εκκλησίες, τους χώρους συνάντησης των αστών σε μικρά και μεγάλα ζαχαροπλαστεία και οι καφενέδες παραδόθηκαν στις ουρανομήκεις φλόγες. Χαρακτηριστικοί υπήρξαν οι στίχοι από την περιοχή της Νιγρίτας όπου οι φλόγες γίνονταν αντιληπτές:
Νιγρίτα και περίχωρα
Εβγάτε για να δείτε
Τα Σέρρας όπου καίγονται
Και να τα λυπηθείτε
 |
Η ιστορική συνοικία Βαρόσι πυρπολημένη, κάτω αριστερά διακρίνεται ο παλιός Ναός της Αγίας Παρασκευής και λίγο πιο ψηλά η Εκκλησία του Αγίου Αντωνίου |
 |
| Η Μητρόπολη των Αγίων Θεοδώρων κατεστραμμένη |
Την 29 Ιουνίου ο Ελληνικός στρατός της VII Μεραρχία με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Σωτήλη ελευθέρωσε την πόλη, όπου τον υποδέχθηκαν οι Σερραίοι και ο Μητροπολίτης Απόστολος στο ίδιο σημείο όπου υποδέχθηκαν και τους Βούλγαρους, στην Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Κρυονερίτη. Η πόλη των Σερρών ελευθερώθηκε μετά από 530 χρόνια ζυγού. Σε ανάμνηση και τιμή των ηρώων που αγωνίσθηκαν για την απελευθέρωση της πόλης κατασκευάσθηκε πλησίον του σιδηροδρομικού σταθμού το ηρώον, με τις ανάγλυφες αναπαραστάσεις να αναφέρονται στις νικηφόρες μάχες του Ελληνικού στρατού.
 |
Το μνημείο «Ηρώον»
|
