Σήμερα συμπληρώνονται 105 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης μας.
Η 29η Ιουνίου 1913 αποτελεί ημερομηνία σταθμό στην ιστορική διαδρομή της πόλης. Οι Σέρρες από το 1383 και έπειτα βρέθηκαν υπό την κατοχή του Οθωμανικού ζυγού. Οι Βαλκανικοί πόλεμοι και η εξασθενημένη Οθωμανική Αυτοκρατορία έδιναν μια εξαιρετική προοπτική για τον ελληνισμό της βορείου Ελλάδος και φυσικά για τους κατοίκους της πόλης των Σερρών να αποτινάξουν τον κατακτητή.
Μετά την λήξη του πρώτου Βαλκανικού πολέμου ο Βουλγαρικός στρατός κατέλαβε την πόλη των Σερρών καθώς οι προηγούμενοι κατακτητές Οθωμανοί είχαν ήδη αποχωρήσει. Η οκτάμηνη κατοχή της πόλης από τον Βουλγαρικά στρατεύματα υπήρξε οδυνηρή για τους κατοίκους της περιοχής καθότι διεπράχθησαν εγκλήματα, βασανιστήρια, τρομοκρατία και διώξεις στους κατοίκους της περιοχής καθώς οι Βούλγαροι δεν ξέχασαν την γενναία στάση των κατοίκων της πόλης κατά την διάρκεια του ένδοξου Μακεδονικού αγώνα.
Το πέρας του Α' Βαλκανικού πολέμου διαδέχθηκε ο Β' Βαλκανικός με την απληστία και την αδιαλλαξία του Βουλγαρικού επεκτατισμού να μην επιτρέπει προοπτικές συνεννόησης. Με την προέλαση του ελληνικού στρατού και τις αλλεπάλληλες επιτυχίες στα πεδία των μαχών στο Κιλκίς, στον Λαχανά, την Δοϊράνης και του Δεμίρ-Ισάρ (Σιδηρόκαστρο) η απελευθέρωση της πόλης αποτελούσε βεβαιότητα. Οι Βούλγαροι ωστόσο διαπιστώνοντας την ήττα τους επέδειξαν εκδικητική και μικρόψυχη στάση και στις 28 Ιουνίου 1913 μεικτή δύναμη τακτικού στρατού και κομιτατζήδων κατέκαψαν τα ¾ της πόλης πλην των συνοικισμών της Καμενίκιας όπου η περιοχή κατοικείτο από ένοπλους Μακεδονομάχους που δεν επέτρεψαν την πυρπόληση της περιοχής καθώς επίσης και ένα μέρος της Εβραϊκής συνοικίας Αραμπατζή μαχαλά.
Το πρωί της 28ης Ιουνίου η πόλη κανονιοβολήθηκε από το ύψος της Ακρόπολης (Κουλάς). Ο συνοικισμός «Βαρόσι», το ιστορικό κέντρο της πόλης με τις πολλές Βυζαντινές εκκλησίες, τους χώρους συνάντησης των αστών σε μικρά και μεγάλα ζαχαροπλαστεία και οι καφενέδες παραδόθηκαν στις ουρανομήκεις φλόγες. Χαρακτηριστικοί υπήρξαν οι στίχοι από την περιοχή της Νιγρίτας όπου οι φλόγες γίνονταν αντιληπτές στους κατοίκους:
Νιγρίτα και περίχωρα
Εβγάτε για να δείτε
Τα Σέρρας όπου καίγονται
Και να τα λυπηθείτε
 |
| Ερείπια της πόλης των Σερρών |
 |
| Η ιστορική συνοικία Βαρόσι πυρπολημένη, κάτω αριστερά διακρίνεται ο παλιός Ναός της Αγίας Παρασκευής και λίγο πιο ψηλά η Εκκλησία του Αγίου Αντωνίου |
 |
| Η Μητρόπολη των Αγίων Θεοδώρων κατεστραμμένη |
Την 29 Ιουνίου ο Ελληνικός στρατός της VII Μεραρχία με επικεφαλής τον Συνταγματάρχη Σωτήλη ελευθέρωσε την πόλη, όπου τον υποδέχθηκαν οι Σερραίοι και ο Μητροπολίτης Απόστολος στο ίδιο σημείο όπου υποδέχθηκαν και τους Βούλγαρους, στην Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου του Κρυονερίτη. Χαρακτηριστικό είναι το τηλεγράφημα του Μεράρχου Σωτήλη στον Βασιλιά Κωνσταντίνο για την κατάσταση που βρήκε στην πόλη.
« Η πόλις εκάη ολόκληρος, ἐξαιρέσει
τουρκικῆς καί ἑβραϊκῆς συνοικίας.
Αγορά ἐκάη ἐπίσης. Πλῆθος
γυναικοπαίδων εὑρέθησαν φονευμένα
ἤ ἀπηνθρακωμένα ἐντός τῶν οἰκιῶν.
Πόλις στερεῖται ἐντελῶς ἄρτου. Ἀπό-
λυτος ἀνάγκη ληφθῶσι μέτρα συντό-
μως πρός διατροφήν πληθυσμοῦ.
Ἄστεγοι ὑπερβαίνουσι 20 χιλιάδας.»
 |
Αποτύπωση από εφημερίδα της εποχής «Εμπρός» με θέμα την
απελευθέρωση των Σερρών
Η πόλη των Σερρών ελευθερώθηκε μετά από 530 χρόνια ζυγού. Σε ανάμνηση και τιμή των ηρώων που αγωνίσθηκαν για την απελευθέρωση της πόλης κατασκευάσθηκε πλησίον του σιδηροδρομικού σταθμού το ηρώον, με τις ανάγλυφες αναπαραστάσεις να αναφέρονται στις νικηφόρες μάχες του Ελληνικού στρατού.
|
Το κείμενο επιμελήθηκε ο Εκπαιδευτής Θανάσης Τριανταφύλλου
